Hava Yastığının Çalışma Prensibi: Bir Baba ve Kaza

Hava yastığının çalışma prensibi hikayemiz, küçük kızını kazada tehlikede gören mühendis John W. Hetrick’in, araçlarda güvenliği artırmak için harekete geçmesi ile başladı. Deniz Kuvvetleri’nde mühendis olan Hetrick, bu olayla otomotiv dünyasını sonsuza dek değiştirecekti. Hava yastığının çalışma prensibi ve hikayesine birlikte bakalım..

Kızı tehlikedeyken, Hetrick’in aklında tek bir düşünce vardı: Onu korumak. Bu duygu, onu yeni bir güvenlik sistemi geliştirmeye itti. Ve işte böylece, bugün hayat kurtaran bir mucize olarak gördüğümüz hava yastığı doğdu. 1953 yılında ilk hava yastığı patentini alan Hetrick, sayesinde milyonlarca insan, ani durumlarda sarsıntılardan korunmuş oldu. Ancak, bu önemli icadın yaygınlaşması kolay olmadı. O dönemde araba üreticileri, yeni ve maliyetli bir teknolojiye yatırım yapma konusunda isteksiz davranıyordu. Bunun nedeni, hava yastığının maliyeti kadar, bu yeni sistemin güvenilirliği konusunda da şüpheler olmasıydı.
Hetrick bu olayı şöyle anlatmıştır;

“52 baharında, eşim, yedi yaşındaki kızım Joan ve ben 1948 Chrysler Windsor’umuzla bir Pazar sürüşüne çıktık. Aniden, yolumuzda bir tepenin zirvesini hemen geçen büyük bir kaya vardı. Frene bastığımı ve arabayı sağa kaydırdığımı hatırlıyorum. Hendeğe girdik ama hem ağaca hem de tahta bir çite çarpmaktan kaçındık. Frene bastığımda, hem eşim hem de ben kızımızın ön panele çarpmasını önlemek için ellerimizi havaya kaldırdık … Eve giderken kazayı düşünmeden edemedim. Kendi kendime sordum: ‘Neden arabanın içine çarpmanı engellemek için bir nesne çıkmadı?'”

John Hetrick, sadece bir baba değil, aynı zamanda savaşın ortasında insan hayatını kurtarmaya çalışan bir mühendisti. İkinci Dünya Savaşı’ndaki deneyimi, otomobillerde devrim yaratacak bir fikrin tohumlarını aklında yeşertti. Savaş uçaklarındaki güvenlik sistemlerinden ilham alan Hetrick, bu sistemi otomobillere uyarlayarak insanları kazalardan koruyabileceğine inandı.

Hava yastığı fikri, ilk başta otomobil devleri tarafından pek kabul görmedi. Ancak, artan trafik kazaları ve kamuoyu baskısıyla birlikte otomotiv sektöründe güvenlik önlemleri ön plana çıktı. Özellikle Amerika Birleşik Devletleri Başkanı Lyndon B. Johnson’ın çağrısı, otomobil üreticilerini harekete geçirdi. Buna rağmen, bazı büyük şirketler yeni teknolojilere yatırım yapma konusunda tereddütlü davrandı. Hatta bazıları, hava yastığının işe yaramayacağını iddia ederek bu önemli icadın önünü kesmeye çalıştı. En kurnazları ise telif ödememek için hava yastığının çalışma prensibi üzerinde yenilikler yapmaya başlamıştı.

Ancak, sonunda haklı çıkan Hetrick oldu. Mercedes-Benz gibi prestijli bir markanın hava yastıklarını benimsemesiyle birlikte, bu güvenlik sistemi otomotiv sektöründe standart hale geldi. Bugün, her arabada bulunan hava yastıkları, bir zamanlar imkansız görünen bir fikrin zaferi olarak karşımızda duruyor.

Mercedes Benz S126

Hava yastığı, bir kaza durumunda milisaniyeler içinde şişen ve yolcuları darbelerden koruyan bir güvenlik sistemi olarak tanımlanabilir. Bu hızlı ve etkili çalışma, temel olarak şu adımlardan oluşur:

Çarpışma Algılama: Araçta bulunan sensörler, bir çarpışma anında oluşan ani yavaşlama veya hızlanmayı algılar.

Gaz Üretimi: Bu sihirli olayın arkasında, küçücük bir kapsülde saklı bir sır yatıyor. Hava yastığının hızlı şişmesi, içindeki sodyum azid adlı maddenin çarpışma anında bir patlamaya neden olmasıyla mümkün olur. Bu patlama sonucu oluşan nitrojen gazı, milisaniyeler içinde hava yastığını şişirir ve sürücüyü korur. Sodyum azid gibi seçilen maddelerin hızlı ve güvenli gaz üretimi özelliği, hava yastıklarını otomotiv güvenliği için vazgeçilmez kılar. Bu basit ancak etkili sistem, kaza anında can kurtararak otomotiv sektöründe büyük bir devrim yaratmıştır

• 1973 – Oldsmobile Toronado, yolcu hava yastığına sahip ilk otomobil oldu;
• 1974 – Buick, Cadillac ve Oldsmobile, tam boyutlu otomobillerinin birçoğunda bir seçenek olarak çift hava yastığı sunuyor;
• 1980 – Mercedes-Benz, üst düzey modeli W126’da bir seçenek olarak Almanya’da hava yastığını yeniden tanıttı;
• 1980’lerin ortası – Ford ve Chrysler araçlarında hava yastıkları tanıttı;
• 1990 – Ford, araçlarında hava yastıklarını standart donanım haline getirdi.
• 1990 – Her sürücüyü korumak için bir hava yastığının açıldığı iki araç arasında kaydedilen ilk kaza 12 Mart 1990’da meydana geldi;
• 1995 – Volvo, 850 modellerinde yan hava yastıkları ve gövde yan koruma hava yastıklarını bir seçenek olarak sunar;
• 1998 – Federal hükümet, tüm binek araçlarda düello ön hava yastıklarını zorunlu kılıyor;
• 2006 – Honda, motosikletler için ilk hava yastığı sistemlerini tanıttı Amerikan Honda Motor, Corp.

• Hava yastığı ile ilgili daha eski çalışmalar olsa bile bunlar daha çok taşınan uçak tertibatlarını korumak içindi.
• John W. Hetric’in icadı sayesinde milyarder olarak öldüğünü düşünebilirsiniz oysa ki icadın mucidi sayılsa da patentinin süresi 1971’de bittiği ve bu tarihe kadar hava yastıkları pek kullanılmadığı için pek para kazanamamıştır.
• Amerika ve Japonya’nın aksine Avrupa, hava yastıkları ile oldukça geç tanışmıştır. Öyle ki 1990’lara kadar Avrupa’da hava yastıkları pek bilinmemektedir.
• Bir çok ülkenin aksine Avrupa ve İngiltere’de hava yastıkları ile ilgili doğrudan bir yasa olmasa da güvenlik testlerinden geçmek için her firma kullanmak zorunda kalmaktadır
• Porsche 944 Turbo,1987’de yolcu hava yastıklarını standart donanım olarak sunan ilk otomobil oldu.
• Hava yastıklarına sahip ilk kamyonet 1993 model Dodge Ram’di.

Akılda kalacak şekilde özetlersek; Çarpışma anında oluşan ani hareketler, sensörler tarafından algılanır ve bir sinyal üretilir. Sinyalin iletilmesi, bir patlamaya sebep olur ve gaz üretimi gerçekleşir. Hızlıca üretilen gaz, katlanmış sönük yastığa dolar ve çok hızlı şekilde şişirir. Görevini yaptıktan sonra ise üzerindeki küçük delikler ile bu gazı tahliye ederek söner

Çocuğunuzun olup olmadığını bir kaç ay önceden öğrenmek için bir tavşan öldürür müydünüz ? Ne alaka diyenleri hamilelik testi yazımıza alalım…